Kontak Lensler Sadece Görmeyi Düzeltmez: Gözde Yol Açabilecek Sorunlar ve Göz Sağlığını Korumanın Yolları

Kontak lensler, gözlük kullanımına alternatif olarak estetik ve pratik bir çözüm sunar. Ancak bu küçük optik araçlar, doğru kullanılmadıklarında göz sağlığını ciddi şekilde tehdit edebilir. Gözün hassas yapısına doğrudan temas eden kontak lensler, uygun hijyen ve kullanım kurallarına uyulmadığında çeşitli komplikasyonlara yol açabilir. Bu yazıda, kontak lens kullanımının neden olabileceği önemli göz hastalıklarından ve göz sağlığını korumak için dikkat edilmesi gereken kurallardan bahsedeceğiz.

Kontak Lens Kullanımına Bağlı Göz Sorunları
Mikrobiyal keratit, kontak lens kullanımına bağlı en ciddi komplikasyonlardan biridir. Özellikle lenslerin gece boyunca takılı kalması, uygun şekilde temizlenmemesi veya musluk suyu ile temas etmesi gibi durumlarda risk artar. Bu enfeksiyon, korneada ağrı, kızarıklık, ışık hassasiyeti ve görme azalması gibi belirtilerle kendini gösterir. Hızlı ilerleyebilen bir enfeksiyon olduğu için zamanında fark edilmezse kalıcı görme kaybına yol açabilir.
Daha nadir ancak ciddi bir enfeksiyon olan Acanthamoeba keratiti, genellikle musluk suyu veya havuz suyu ile temas etmiş lensler nedeniyle gelişir. Bu enfeksiyon, şiddetli ağrı ile karakterizedir ve tanısı zor olabilir. Erken teşhis ve tedavi, görme kaybını önlemek açısından hayati önem taşır.
Kornea hipoksisi, kontak lenslerin göze yeterli oksijen geçişine izin vermemesi sonucu oluşur. Özellikle düşük oksijen geçirgenliğine sahip lenslerin uzun süreli kullanımı, korneada ödem, bulanıklık ve ilerleyen dönemde damarlanma (neovaskülarizasyon) gibi değişikliklere neden olabilir.
Bazı kişilerde lenslerin göz kapaklarıyla sürekli teması, göz kapağının iç yüzeyinde bağışıklık sistemine bağlı olarak dev papiller konjonktivit gelişmesine yol açabilir. Bu durumda lensin gözde dönmesi, kaşıntı ve batma hissi gibi şikayetler ortaya çıkar.
Yetersiz hijyen, ortak lens kullanımı ya da kontamine lens solüsyonlarıyla temas, bazen klamidyal inklüzyon konjonktiviti gibi daha az bilinen ancak kronikleşebilen enfeksiyonlara da neden olabilir. Bu hastalık uzun süren tek taraflı konjonktivitle seyreder ve tedavisinde ağızdan antibiyotik kullanımı gerekir.
Bazı durumlarda gözde enfeksiyon olmaksızın da lens yüzeyinde biriken maddelere karşı steril infiltratlar oluşabilir. Bunlar genellikle ağrısızdır ve görmeyi etkilemez. Ancak gözde kızarıklık veya hafif batma ile kendini gösterebilir.
Son olarak, lenslerin uygun çapta olmaması, takma çıkarma sırasında yapılan travmalar ya da tırnak teması, kornea abrazyonuna (epitel zedelenmesine) neden olabilir. Bu da ani ağrı, ışık hassasiyeti ve sulanma ile karakterizedir. Basit bir epitel defekti dahi enfeksiyona kapı aralayabileceğinden, bu tür durumlarda antibiyotikli damlalarla destek verilmesi gerekir.

Göz Sağlığını Korumak İçin Öneriler
Kontak lens kullanıcılarının çoğu, ilk zamanlarda kurallara uysa da zamanla bazı alışkanlıkları gevşetebiliyor. Oysa bu ihmaller göz sağlığı açısından ciddi riskler taşır. Sağlıklı bir kontak lens kullanımı için dikkat edilmesi gereken temel kuralları şöyle özetleyebiliriz:

• Lensleri asla gece takılı bırakmayın, uyurken mutlaka çıkarın. Gecelik kullanım, enfeksiyon riskini 10 kata kadar artırabilir.
• Musluk suyu, deniz ve havuz suyu ile lensin temasından kaçının. Acanthamoeba gibi nadir ancak ciddi enfeksiyonlar suyla bulaşabilir.
• Ellerinizi yıkamadan asla lensinize dokunmayın. Temizlik, enfeksiyonun önlenmesinde ilk adımdır.
• Lens kabınızı düzenli olarak değiştirin ve lens solüsyonunu günlük yenileyin. Aynı solüsyonu tekrar tekrar kullanmak mikroorganizma üremesine neden olabilir.
• Kontak lenslerinizin kullanım süresine uyun. 1 aylık lensi 2 ay kullanmak, maliyetten tasarruf değil, gözden feragat anlamına gelebilir.
• Gözde batma, kızarıklık, ağrı veya bulanıklık hissettiğinizde lensi hemen çıkarın ve bir göz hekimine başvurun. Bu belirtiler bir enfeksiyonun veya başka bir komplikasyonun ilk habercisi olabilir.
• Yıllık göz kontrollerini aksatmayın. Lens toleransı zaman içinde değişebilir, göz yüzeyi lenslere tepki geliştirebilir.

Sonuç
Kontak lensler, doğru ve bilinçli kullanıldığında görme konforunu artıran güvenli araçlardır. Ancak her kullanıcı, bu konforun beraberinde sorumluluk getirdiğinin farkında olmalıdır. Göz, vücudun en hassas ve en değerli organlarından biridir; kontak lens ise gözün bu hassas dokusuna doğrudan temas eden bir araç. Bu nedenle, lens kullanımında hijyen, süre ve dikkat kurallarına uymak göz sağlığını korumanın olmazsa olmazıdır.